news
- Szczegóły
Nowa ustawa o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy wprowadziła duże zmiany na rynku kryptowalut. Przepisy precyzują, kto będzie mógł zgłosić i zarejestrować działalność, której celem jest prowadzenie obrotu tymi wirtualnymi aktywami. – To krok w dobrą stronę. Waluty wirtualne były wykorzystywane do przeprowadzania transakcji, w których obie strony pozostawały anonimowe. Regulator stara się temu zapobiec, identyfikując, skąd pochodzą te środki – komentuje Bartosz Michałkowski, dyrektor Departamentu Operacji w NatWest Polska.
Obowiązek uzyskania wpisu do nowego rejestru podmiotów prowadzących działalność w zakresie walut wirtualnych to element ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu, która weszła w życie pod koniec kwietnia. Jest ona implementacją przepisów dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2018/843 (tzw. AML 5). W świetle nowych przepisów podmioty świadczące usługi w zakresie wymiany walut (m.in. między walutami wirtualnymi lub między kryptowalutami a środkami płatniczymi) będą mogły prowadzić działalność regulowaną dopiero po uzyskaniu wpisu do rejestru.
- Szczegóły
Kolejne ważne rozstrzygnięcie w kwestii kredytów frankowych. Najnowsza uchwała Sądu Najwyższego będzie ważną wytyczną dla sądów powszechnych
W piątek 7 maja Izba Cywilna Sądu Najwyższego w siedmioosobowym składzie orzekła m.in., że w razie upadku umowy kredytu frankowego roszczenia banku i kredytobiorców rozliczane są niezależnie od siebie. Wskazała także, od którego momentu można liczyć bieg przedawnienia tych roszczeń. Zdaniem ekspertów sąd zachował się obiektywnie, uwzględniając interesy zarówno banków, jak i kredytobiorców. Uchwała SN ma moc zasady prawnej, co oznacza, że sądy powszechne – choć nie muszą – mogą się na nią powoływać. To z kolei ma zapewnić ujednolicenie orzecznictwa. 11 maja oczekiwana jest jeszcze jedna „frankowa” uchwała SN, tym razem w pełnym składzie.
– Najnowsza uchwała Sądu Najwyższego powinna być czytana łącznie z zeszłotygodniowym orzeczeniem Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej – wskazuje w rozmowie z agencją informacyjną Newseria Biznes dr hab. Krzysztof Koźmiński, radca prawny z Wydziału Prawa i Administracji UW, partner w kancelarii Jabłoński Koźmiński, prezes Fundacji Laboratorium Prawa i Gospodarki. – Oba rozstrzygnięcia dalekie są od jednostronności. Zarówno Sąd Najwyższy, jak i TSUE odrzucają radykalne tezy, daleko idące roszczenia i próbują uwzględnić interesy obu kontrahentów. Znamienne, że w treści uzasadnienia ustnego uchwały SN ani razu nie padło słowo „nieważność”, natomiast trybunał wielokrotnie zaakcentował sformułowanie „obiektywne podejście”.
Piątkowe orzeczenie poprzedzone zostało wydanym osiem dni wcześniej rozstrzygnięciem Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (drugim w sprawie frankowiczów, pierwsze miało miejsce jesienią 2019 roku). TSUE odniósł się do pytań Sądu Okręgowego w Gdańsku i zdecydował m.in., że kwestie rozliczeń pomiędzy stronami na wypadek upadku umowy należą do domeny prawa krajowego.
W tych warunkach Sąd Najwyższy w piątkowej uchwale, interpretując przepisy Kodeksu cywilnego, przyjął, że w przypadku upadku umowy kredytu strony powinny się rozliczyć według teorii dwóch kondykcji. Mechanizm ten zakłada, że każda ze stron ma po prostu swoje własne, odrębne roszczenie, którego dochodzi od kontrahenta niezależnie od tego, czy jego roszczenie jest wyższe. Oczywiście roszczenia te mogą być potrącane (choć obecnie Kodeks postępowania cywilnego to utrudnia), ponadto przedsiębiorca może się powołać na prawo zatrzymania, dopóki kredytobiorca nie zaoferuje zwrotu otrzymanego przez siebie świadczenia.
– Mechanizm dwóch kondykcji, zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego, jest właściwy dla rozliczenia upadłej umowy wzajemnej – komentuje dr Michał Jabłoński, adwokat, partner w kancelarii Jabłoński Koźmiński, wiceprezes Fundacji Laboratorium Prawa i Gospodarki. – Tymczasem wiele wskazuje na to, że roszczenie banku o zwrot kapitału kredytu i roszczenie kredytobiorcy o zwrot zapłaconych rat kapitałowo-odsetkowych nie mają względem siebie wzajemnego charakteru; przykładowo zwrot pożyczonego kapitału nie jest ekwiwalentem udostępnienia kredytobiorcy kapitału do dyspozycji. Niejasne jest, czy Sąd Najwyższy wziął ten problem pod uwagę, czy też teza o konieczności zastosowania dwóch kondykcji została wyrażona bez analizy tej kwestii.
Jak wyjaśnia biuro Rzecznika Finansowego, który zwrócił się do SN o wyjaśnienie tych kwestii, do tej pory sądy powszechne prezentowały rozbieżne stanowiska w sprawie wzajemnych rozliczeń. Zgodnie z drugim mechanizmem – teorią salda – rozliczeniu podlegałaby tylko różnica między wypłaconym przez bank kapitałem a zapłaconymi już przez klienta ratami. Zdaniem RF stosowanie tej teorii nie jest korzystne dla kredytobiorców.
– Sąd Najwyższy w sprawie III CZP 6/21 nie odniósł się do kwestii zwrotu kosztów udzielonego przez bank kapitału. Jednak nie możemy odrywać tego orzeczenia od wyroku TSUE C-19/20 z końca kwietnia, który wskazał, że na sądzie polskim będzie ciążył obowiązek obiektywnego poinformowania o konsekwencjach prawnych upadku umowy kredytu denominowanego/indeksowanego. W tym wyroku TSUE wskazał również „roszczenia restytucyjne”, co należy odczytywać jako „wynagrodzenie za udzielony kapitał” – tłumaczy dr Jarosław Bełdowski, radca prawny, wykładowca Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie.
Osoby, które zaciągnęły kredyt w walucie obcej, głównie we franku szwajcarskim, domagają się upadku umów, zwrotu wysokich odsetek, powstałych na skutek ponad dwukrotnego umocnienia się franka do złotego w stosunku do stanu sprzed kryzysu finansowego 2008–2009, lub przeliczenia kredytu na złote według kursu z dnia podpisania umowy. Banki natomiast chcą dochodzić kosztów korzystania z kapitału.
– Sąd Najwyższy potwierdził rzecz dość oczywistą, ale ważną. W celu oceny biegu przedawnienia konieczne jest zachowanie zdrowego rozsądku i obiektywnego podejścia. Uznał, że w przypadku konsumenta bieg terminu rozpoczyna się w chwili, w której konsument dowiedział się lub mógł dowiedzieć się o niedozwolonym charakterze postanowienia. W przypadku roszczeń banku termin ten będzie późniejszy, bowiem jego początek należy wiązać z momentem, w którym konsument poinformowany o skutkach upadku umowy przez sąd wyraża na to definitywną zgodę, a umowa uznana za trwale bezskuteczną – wyjaśnia dr hab. Krzysztof Koźmiński. – Nie ma zatem aktualnie żadnych podstaw do uznania roszczeń banku za przedawnione. Stanowisko to jest zresztą zgodne z orzecznictwem TSUE.
Rozstrzygnięcie, którego banki obawiają się najbardziej, a na które liczą kredytobiorcy, to orzeczenie o upadku umów bez zwrotu kapitału oraz kosztów przez klientów. Banki straciłyby na tym ponad 230 mld zł. Po wyważonym orzeczeniu SN akcje banków mających w portfolio znaczący udział kredytów walutowych (Millennium, mBanku, PKO BP, Santandera, Getin Noble Banku) ruszyły na GPW w górę.
– Uchwała ma moc zasady prawnej, co oznacza, że jeżeli w przyszłości Sąd Najwyższy będzie chciał orzec inaczej, to musi przedstawić sprawę do rozstrzygnięcia składowi całej izby. Sądy powszechne nie są tą uchwałą związane co do zasady – tłumaczy dr Jarosław Bełdowski. – Jednakże każdy skład orzekający musi wziąć pod uwagę, że „jego” sprawa również może trafić do Sądu Najwyższego i w orzeczeniu takim należy podać argumentację, która przekona sędziów SN do zmiany poglądu.
- Szczegóły
– Restrykcyjne zapisy polskiej ustawy o grach hazardowych zwiększają atrakcyjność oferty nielegalnych operatorów – podkreśla Katarzyna Mikołajczyk, prezes Stowarzyszenia Graj Legalnie. Z raportu EY wynika, że w Polsce średnia efektywna stawka opodatkowania w latach 2010–2019 wynosiła ok. 33 proc. przychodów, a w ubiegłym roku było to blisko 40 proc. To zniechęca operatorów zagranicznych do wchodzenia oficjalnie na polski rynek i starania się o krajową licencję. Część z nich decyduje się na działalność w szarej strefie, która stanowi niemal połowę rynku hazardu online.
Analitycy firmy doradczej EY szacują, że szara strefa na rynku hazardowym online w Polsce wygenerowała w 2020 roku obroty o wartości 12,6 mld zł. Tym samym stanowiła 46,7 proc. całego rynku online. Jedną z przyczyn jest sposób opodatkowania licencjonowanych operatorów.
– Raport EY nie pozostawia złudzeń, że restrykcyjne zapisy polskiej ustawy o grach hazardowych zwiększają atrakcyjność oferty nielegalnych operatorów. W szczególności dotyczy to monopolizacji państwa w wybranych segmentach rynku hazardowego online. Warto wspomnieć, że ma to wymierny efekt w postaci utraconych wpływów do budżetu państwa z tytułu podatku od gier – mówi Katarzyna Mikołajczyk, prezes Stowarzyszenia Graj Legalnie.
W Polsce część gier hazardowych jest całkowicie zakazana, np. turnieje pokera online, lub objęta jest monopolem państwa, np. kasyno online. Umożliwianie konsumentom udziału w grach, które są niedostępne na rynku oficjalnym, stanowi ogromną przewagę konkurencyjną operatorów działających w szarej strefie. Podobną tendencję widać również w innych krajach UE – im większe bariery wejścia na rynek, tym wyższy jest udział nielegalnych operatorów w internetowym rynku.
Do tego dochodzą także wysokie obciążenia fiskalne. W Polsce średnia efektywna stawka opodatkowania w latach 2010–2019 wyniosła ok. 33 proc. przychodów netto (zdefiniowanych jako różnica między przychodami operatorów ze sprzedaży gier hazardowych i wypłaconymi wygranymi). W 2020 roku było to nawet 38,5 proc. i jest to jedna z najwyższych wartości w krajach UE. W krajach o wyższej efektywnej stawce opodatkowania przychody licencjonowanych podmiotów są przeciętnie niższe.
Wyniki oszacowanego przez EY modelu ekonometrycznego wskazują, że wzrost efektywnej stawki podatkowej na rynku hazardowym o 1 p.p. prowadzi do spadku wartości przychodów netto (przychody ze sprzedaży po odjęciu wygranych) legalnych operatorów na rynku online o 1,24 proc.
– Model ekonometryczny wskazuje, że w państwach o mniej restrykcyjnych przepisach legalni operatorzy hazardowi online uzyskują wyższe przychody netto niż w krajach, gdzie przepisy są bardziej restrykcyjne. Wyniki naszej analizy potwierdzają równocześnie, że zarówno obwarowania prawne wpływające na dostęp do legalnie świadczonych usług, jak i wysokość efektywnej stawki opodatkowania są istotnymi determinantami wielkości szarej strefy w segmencie online branży hazardowej – mówi prezes Stowarzyszenia Graj Legalnie.
W 2016 roku szara strefa na rynku hazardowym online odpowiadała za 76,5 proc. obrotów. Choć jej udział na przestrzeni ostatnich lat znacząco spadł, to w tym samym czasie wzrosła jej wartość. Wówczas obroty w szarej strefie wynosiły 3,5 mld zł, a dziś jest to niemal czterokrotnie więcej. Spadek jej udziału nie wynika więc z ograniczania działalności nielegalnych podmiotów, lecz z dynamicznego wzrostu rynku legalnego.
Tendencja wzrostowa dotyczy także oszacowanych w szarej strefie przychodów netto, czyli różnicy między przychodami operatorów ze sprzedaży gier hazardowych i wypłaconymi wygranymi. W tym ujęciu EY szacuje szarą strefę w 2020 roku na 1,1 mld zł, co odpowiada 34,5 proc. wartości przychodów netto na całym rynku hazardu online w Polsce. Dla porównania w 2020 roku legalna część branży online wygenerowała 14,4 mld zł obrotów. Z kolei legalnie działające podmioty na stacjonarnym rynku hazardowym osiągnęły obroty na poziomie 11,7 mld zł.
- Szczegóły
Najnowsze badanie preferencji konsumenckich pokazuje, że jedna czwarta z nas jest rozważna i pragmatyczna. Chce nabywać jak najtaniej markowe produkty. Z kolei prawie jedna piąta to zakupowi entuzjaści, podatni na opinie influencerów. Kolejne dwie kategorie – shopperzy z przymusu i cenoholicy – są tak samo popularne. Jedną cechuje niechęć do kupowania, a drugą – koncentracja na cenach. Najrzadziej spotykani są shopperowi domatorzy. Badacze zaczęli ich wyróżniać dopiero w ostatnim roku. Nowymi typami klientów są też ekocentryczni i świadomi koneserzy. Łączy ich zainteresowanie społeczną i ekologiczną działalnością nabywanych marek.
Tegoroczny raport „FMCG Brands We Shop by BLIX & Kantar” wykazał, że 25% aktywnych konsumentów stanowią osoby rozważne i pragmatyczne. W obszarze ich zainteresowań są markowe produkty, ale też nowości rynkowe. Tego typu klienci są dość wrażliwi cenowo i często szukają promocji. Na drugim miejscu w rankingu są zakupowi entuzjaści – 19%. Oni mają swoje ulubione marki i sklepy. Chcą być modni, więc są szczególnie podatni na reklamy online w mediach społecznościowych i opinie influencerów. Oba typy konsumentów były również najpopularniejsze w zeszłorocznej edycji badania.
– Największą i najbardziej widoczną kategorią w społeczeństwie są konsumenci, którzy przede wszystkim chcą kupować produkty znanych marek w najlepszych cenach. Oczekują szerokiego, jakościowego i promocyjnie atrakcyjnego asortymentu w jednym sklepie. I pod tym względem nic się nie zmieniło od ubiegłego roku – komentuje Marcin Lenkiewicz z Grupy BLIX.
Czytaj więcej: Entuzjaści, cenoholicy, czy rozważni i pragmatyczni
- Szczegóły
W I kwartale br. na Pracuj.pl zamieszczono ponad 37 tys. ofert dla specjalistów z branży IT. Oznacza to wzrost o 80% w porównaniu z początkiem ub.r. W portalu Praca.pl liczba takich ogłoszeń urosła z niecałych 9 tys. do 27,5 tys. Z kolei w serwisie OLX propozycji było ponad 2,7 tys. I tu nastąpił spadek o prawie 50. Gratka opublikowała niespełna 500 ofert, tj. o około 50 więcej niż od stycznia do marca 2020 roku. Zatem firmy wznawiają działania, które wcześniej zostały wstrzymane w związku z pandemią. Propozycje skierowane są m.in. do front-end developerów i programistów Java. Do tego widać wyraźnie, że oczekiwania finansowe kandydatów stale rosną.
37 244 oferty dla specjalistów IT zostały opublikowane w serwisie Pracuj.pl w I kwartale br. To wzrost o 80% w porównaniu z analogicznym okresem 2020 roku. Te ogłoszenia stanowiły 19% wszystkich. Tym samym propozycje dla informatyków po raz pierwszy znalazły się na drugim miejscu w zestawieniu uwzględniającym wszystkie branże. Więcej kierowanych było tylko dla specjalistów ds. handlu i sprzedaży – 31%.