Ładowanie Konfiguracji Stylów. Proszę czekać...

sektorze przedsiębiorstwWiele się o niej mówi. Często się na nią powołuje. Średnie wynagrodzenie, to wartość, która zwłaszcza w Polsce może być tematem wielu dyskusji. Jednak też często pozostaje nie do końca jasny. Najważniejszym jednak jest pytanie, jak bardzo jest adekwatna do rzeczywistości i czym tak naprawdę jest średnia krajowa.

Średnia krajowa – czym jest?

Czym tak naprawdę jest więc ten jakże kontrowersyjny temat. Średnia krajowa to kwota, która ma odzwierciedlać przeciętne wynagrodzenie jakie dostają za pracę ludzie w danym kraju. Wartość taka obliczana dla każdego miesiąca, kwartału i roku przez GUS, czyli inaczej Główny Urząd Statystyczny. Jest ona istotną, statystyczną wartością, w ramach której GUS udostępnia m.in. dwa najważniejsze wskaźniki.

przeciętnego miesięcznego wynagrodzeniaMowa tutaj o przeciętnym wynagrodzeniu w sektorze przedsiębiorstw i w gospodarce narodowej. Do pierwszego wskaźnika zalicza się średnia pensja brutto osób zatrudnionych na etacie, ale tylko w firmach, które zatrudniają co najmniej 10 osób. Do drugiego natomiast zaliczają się podmioty gospodarki narodowej, w tym jednostki zatrudniające do 9 osób.

Jak obliczana jest średnia krajowa

Wbrew pozorom, obliczanie średniego wynagrodzenia w danym kraju nie jest rzeczą aż tak skomplikowaną ani nie stanowi wiedzy tajemnej. Do obliczeń GUS używa danych na tematach wynagrodzeń osobowych brutto, które są sumowane, a otrzymana wartość jest dzielona przez liczbę osób, które pozostają zatrudnione w badanym okresie.

Dlaczego średnia krajowa nie odzwierciedla wynagrodzeń Polaków?

Główny zarzut jaki stawia się wskaźnikowi statystycznemu jakim jest średnia krajowa jest nieadekwatność do rzeczywistego wynagrodzenia większości Polaków. Dzieję się tak ponieważ pod uwagę brane są również wynagrodzenia najwyższe. Nawet jeśli osoby, które zarabiają sumy określane w milionach nie stanowią dużej części rynku, ich wynagrodzenia zdecydowanie średnią krajową zawyżają.

przeciętne wynagrodzenie miesięczneDo tego należy wziąć pod uwagę, że w obliczeniach nie uwzględnia się firm w których zatrudnionych jest mniej niż 10 osób, a więc również osób, które prowadzą jednoosobową działalność gospodarczą. Nie brane są również pod uwagę osoby zatrudnione na podstawie umów cywilnoprawnych.

Średnia krajowa w 2021 i 2022 roku

Obecnie są dostępne już pierwsze dane za rok 2022 r. Można więc porównać, jak sytuacja zmienia się w porównaniu z minionym rokiem. Wartość średniej krajowej za styczeń, bieżącego roku wynosi 6064,24zł. W stosunku więc do grudnia, ubiegłego roku możemy więc zauważyć obniżenie tego wskaźnika. Końcem ubiegłego roku bowiem, średnia krajowa wynosiła bowiem 6664,39zł. Mamy więc do czynienia ze spadkiem dokładnie o 580,15zł

Nie jest to jednak powód do obaw. Patrząc na poprzednie lata można łatwo zauważyć wzrost średniego wynagrodzenia. Najczęściej tego typu spadki związane są z sezonowością. Taki spadek może więc być charakterystyczny dla poszczególnych miesięcy. W przyszłości jednak możemy oczekiwać wzrostu takiej wartości.

Średnia krajowa a dominanta i mediana – jakie są różnice w kwotach?

średniej krajowejSkoro średnia krajowa nie jest najbardziej adekwatnym wskaźnikiem odzwierciedlającym poziom wynagrodzeń w danym kraju, może pojawić się pytanie, czy istnieją inne, lepiej oddające rzeczywistość. Wielu ekspertów uważa, że lepiej w tym sprawdza się mediana i dominanta. Mediana, to inaczej wartość środkowa, która oznacza, że połowa z danego zbioru, który był brane pod uwagę do obliczeń, zarabia mniej, a druga połowa więcej.

Najczęściej jednak wskazuje się dominantę jako tą najbardziej adekwatną. Tylko co kryje się pod tą tajemniczą definicją? Dominanta, oznacza inaczej wartość dominującą w danym zbiorze. Nie podaje się tutaj uśrednionej kwoty, ale taką, jaką zarabia zdecydowana większość zbioru branego pod uwagę w obliczeniach.

Przeciętne miesięczne wynagrodzenie

Za przykład tego, jakie różnice występują między średnią krajową, medianą, a dominantą mogą posłużyć dane które GUS udostępnił z października 2018 r. Średnia krajowa w tamtym czasie wynosiła 4921,39zł. Na przestrzeni całego roku, taka średnia wynagrodzeń wynosiła 4585,03zł. Mediana w tym samym czasie wynosiła 4094,98zł. Różnica więc między tymi dwoma danymi sięga kwoty około 500zł.

wynosi średnia krajowaNatomiast jeżeli chodzi o dominantę, to jej wartość wyniosła w roku 2018 r. dokładnie 2379,66zł. Widać więc tutaj znaczną różnicę w wysokości kwot, które podawane są w wartościach brutto. Jeżeli popatrzymy na kwotę netto średniej krajowej, która wyniosła 3261,63zł i dominanty sięgającej kwoty 1765zł bardzo wyraźnie ukazuje się dysproporcja między tymi dwoma wskaźnikami

Pomimo, że zarówno mediana, jak i dominanta uznawane są za dużo lepiej oddające rzeczywistość, dane takie podawane są przez GUS stosunkowo rzadko. Pojawiają się one w raportach wydawanych średnio co dwa lata.

Najniższa krajowa, a średnia krajowa

Średnia krajowa, chociaż często używana pozostaje jednak niemiarodajnym wskaźnikiem. Zwłaszcza, patrząc na to, jak duża liczba osób zarabia najniższą krajową. W roku 2022, najniższa krajowa wynosi 3010zł brutto, natomiast średnia krajowa 6064,24zł. Taki rozdźwięk, może być zaskakujący, zwłaszcza biorąc pod uwagę fakt, jak często używanym wskaźnikiem jest średnia krajowa.